Prof. Zef Giuseppe Chiaramonte
via Alfredo Casella, 60
90145 Palermo
Tel. 0916820250 e-mail:
zef.chiaramonte@yahoo.it
Oggetto: Albanesi per lingua, Bizantini
per rito, Italiani per adozione: gli Arbëreshë
Il CISM, Centro Internazionale
di Studi sul Mito-Delegazione Sicilia, diretto da
S.
E. il Prefetto Dr. Gianfranco Romagnoli, a conclusione delle attività per annum, organizza l’ormai tradizionale Tavola Rotonda sugli Arbëreshë.
Il tema di quest’anno riguarda usi e xenia
nuziali tipici di questa Comunità, insediatasi in Italia a datare dalla
metà del sec. XV e tutt’ora variamente presente nell’intero territorio della
Repubblica.
Il CISM, che si situa fuori dal contesto
territoriale dei Comuni arbëreshë, con l’annuale Tavola Rotonda, si prefigge lo scopo di scandagliare aspetti della
tradizione albanese d’Italia e dare a essi il meritato risalto nel novero dei
miti e dei riti caratterizzanti ogni umana comunità.
Palermo, 1. 6. 2015
Zef
Chiaramonte
(resp.le CISM per la cultura albanese)
GLI
ARBËRESHË O ITALOALBANESI
Da sempre riconosciuti e tenuti in
considerazione dalla Santa Sede,
come rara testimonianza -insieme ai Maroniti- della persistente unità della
Chiesa pur nella diversità delle tradizioni, gli Arbëreshë venivano anche
considerati Nazione nei Regni di Napoli e di Sicilia.
Oggi, lo Stato italiano, con legge del
1999, ha riconosciuto agli Arbëreshë lo status giuridico di Minoranza linguistica storica.
La cornice legislativa, comprendente anche
alcune leggi regionali a riguardo, non pare, tuttavia, sufficiente per la migliore salvaguardia dei
valori immateriali e dei beni materiali che le varie comunità italo-albanesi
esprimono singolarmente e nel loro insieme, vuoi sul versante ecclesiastico,
vuoi su quello etnologico, se gli interessati non se ne fanno carico con
serietà di intenti e di realizzazioni.
In questa linea, exempli gratia:
-La Conferenza Episcopale Italiana
dovrebbe mettere in atto la promessa ristrutturazione della Chiesa Italo-Albanese, indirizzandosi
verso la creazione di una Metropolia
ad hoc, che è anche un diritto per una Chiesa orientale cattolica, per di
più riconosciuta non uniata anche da parte ortodossa;
-i Sindaci dei Comuni arbëreshë, dovrebbero curare meglio
l’insegnamento della lingua minoritaria
nelle scuole, collaborando con i Dirigenti scolastici perché tale insegnamento
e gli sportelli linguistici siano
affidati a chi possiede competenze
sia nella parlata locale sia nella lingua albanese standard.
-i due Stati albanesi dovrebbero proteggere meglio le minoranze
albanofone dovunque si trovano.
Lënda: Shiptarë nga gjuha, Bizantinë nga riti kishtar,
Italjanë nga adoptimi: Arbëreshët
QNSM Qendra
Ndërkombëtare për Studime mbi Mitin- Delegacjoni i Sicilisë, udhëhequr nga prefekti
Sh. T. Dr. Gjanfranko Romagnoli, në përfundim të aktiviteteve vjetore,
organizon Tryezën e Rrrumbullakët mbi Arbëreshët, tashmë të bërë tradicjonale.
Tema e
sivjetshme do trajtojë zakonet dhe
duratat martesore sipas adeteve të këtij Komuniteti të rrenjosur në Itali
duke filluar nga pjesa e dytë e shekullit XV dhe edhe sot e kësaj dite të pranishëm
nëpër tërë territorin e Republikës.
Qendra, e
cila vepron jashtë kontekstit territorial të Komunave arbëreshe, me Tryezen e
Rrumbullakët merret , vit pas viti, me trajtimin
e aspekteve të traditës arbëro-shqiptare në Itali duke e vënë atë në spikatën e
merituar përbrenda miteve dhe riteve që karakterizojnë çdo komunitet njerëzor.
ARBËRESHËT
Gjithnjë të njohur dhe të vlerësuar nga
Selia e Shenjtë, sëbashku me Maronitët, porsi dëshmi e rallë të vazhdimësisë së unitetit përbrenda Kishës, edhepse në kuadrin e
traditave të ndryshme, Arbëreshët ishin vështruar si komb nga Mbretëria e
Napolit dhe të Sicilisë.
Sot Shteti italjan, me ligjin e vitit 1999,
u ka njohur Arbërershëve statusin e Pakicës gjuhësore historike.
Megjithatë, korniza ligjore, përfshirë aty edhe ndonjë ligj krahinor, nuk na lejon
të pohojmë se kemi bërë mjaft pë mbrojtjen e vlerave imaterjale dhe materjale
që bartën komunitetet arbereshe, qoftë nga pikëpamja antropologjike në pëgjithësi,
qoftë nga aspekti kishtar në veçanti, po
qe se të interesuarit nuk angazhohen seriozisht.
Kështu mendojmë që:
-Konferenca ipeshkvore e Italisë duhet të merret me ristrukturimin e Kishës Arbëreshe
duke u drejtuar ndaj krijimit të Mitropolisë
arbëreshe, çka është e drejta kryesore për një Kishë orjentale katolike e njohur si jo-unjate
edhe nga pala ortodokse;
-Kryebashkiakët e Komunave arbëreshe duhet të merren seriozisht me mësimdhënien e gjuhës
minoritare, duke bashkëpunuar me
drejtorët e shkollave, në mënyrë që mësimi dhe sportelet gjuhësor t’u besohen studjuesve
qe e zotërojnë jo vetëm të folmen lokale por edhe gjuhën standarde;
-Dy Shtetet Shqiptarë duhet t’i mbrojnë
më shumë dhe më mirë pakicat shqipfolëse
kudo ndodhen edhe janë.
^^^^^^^^
Albanesi per
lingua Bizantini per rito
usi e xenia nuziali
-Moderatore S. E. Gianfranco Romagnoli,
Vicepresidente e Delegato CISM Sicilia
-Saluto del Prof. Leoluca Orlando, Sindaco della
Città di Palermo
-Saluto della Dr.ssa Eliana Calandra, Direttrice del Museo Etnografico Siciliano “G. Pitré” di
Palermo
-Saluto della Prof. Maria Concetta Di Natale, Ordinario di Museologia e Storia
delle Collezioni - Direttore del Dipartimento Culture e Società-Università di
Palermo
Relatori :
-
Prof. Maria Cristina Chiaramonte Treré,
archeologa – docente di Archeologia dell’Età Preromana – Università Statale di
Milano
Tradizioni protostoriche italiche e
illiriche a confronto:
corredi e xenia nelle sepolture femminili di rango.
- Dr. Nicola
Cuccia,
protopapàs di S. Nicolò dei Greci alla Martorana
La
liturgia dell’anello, la liturgia della corona
- Prof. Zef Schirò
Di Maggio,
poeta e commediografo
Ornamenti
femminili e usi nuziali nei testi di scrittori arbëreshë
- Prof. Zef Giuseppe
Chiaramonte,
bibliotecario, saggista
Brezi:
l’apoteosi della sposa arbëreshe
a
cura di Patrizia d’Amico, Elvira di
Grusa e Eugenia Alcomanno sarà
allestita una rassegna di
- xenia nuziali arbëreshë realizzati per
l’occasione dal M.° Antonino Amato
-
beni del Museo Pitré provenienti
dalle Colonie Albanesi di Sicilia
-
xenia
nuziali balcanici di collezione privata, provenienti da Kosovo e
Albania
Venerdì 12
giugno 2015, ore 17:00
Museo
Etnografico Siciliano “G. Pitré”
Viale Duca degli
Abruzzi, 1 – Palermo
^^^^^^^^^
Shqiptarë nga gjuha
Bizantinë nga riti kishtar
Italjanë nga
adoptimi: Arbëreshët
zakone e
peshqeshe martesore
-Drejtues Sh.T. Gjanfranko Romagnoli,
Kryetarzëvendës CISM e Del. për Sicilinë
-Përshëndetja e Prof. Leoluka
Orlando, Kryebashkiak i Qytetit të Palermos
-Përshëndetja e Dr.
Eliana Kalandra, Drejtoreshë e Muzeut Etnografik Siciljan
“G. Pitré” në Palermo
-Përshëndetja e Prof.
Maria Konçeta Di Natale, Ord. e Muzeologjisë dhe Historisë së Koleksionene-Drejtoreshë
e Depart. për Kultura dhe Mjedis shoqëror - UNIPA
Referuesit:
-
Prof. Maria Kristina Kjaramonte Treré,
arkeologe - ligjëruese e Arkeologjisë së
Epokës
Pararomake - Universiteti Shetëror i Milanos
Traditat protohistorike
italike dhe ilirike në krahasim:
paja e dhurata martesore te varrezat femërore të
rangut të lartë
- Dr. Nikola Kuça, protopapàs i Shën Kollit të
Arbëreshëve te Martorana – Palermo Shërbesa
e unazës,
shërbesa e kurorës
-
Prof. Zef Schirò Di Maggio,
poet dhe komedjograf
Stolisje femërore dhe zakone martesore te tekstet e shkrimtarëve arbëreshë - Prof. Zef Kjaramonte,
bibliotekar, eseist .
Nga unaza e gishtit te brezi i belit: apoteoza e nuses arbëreshe
Në bashkëpunim me Patricja d’Amiko, Elvira di Grusa dhe Eugenia Alkomano do të mbahet një ekspozitë me dhurata
martesore arbëreshe të kryjuara postafat nga
M.° Antonino Amato eksponate të Muzet Pitré
me prejardhje nga Kolonitë Arbëreshe të Sicilisë
dhurata martesore ballkanike nga koleksioni privat prej Kosove e Shqipëri
Ditën
e Prëmte, 12 qershor 2015, ora 17:00 Museo Etnografico Siciliano “G. Pitré”
Viale Duca degli Abruzzi, 1 – Palermo
Nessun commento:
Posta un commento